Gmina nie zawsze podatnikiem VAT.

VAT/Gmina: Okoliczność, że gmina jest podatnikiem VAT wcale nie oznacza, że sprzedając nieruchomości zawsze odprowadzi podatek (wyrok NSA w sprawie I FSK 1547/14).

Na ten wyrok zapewne czekało wiele jednostek samorządu terytorialnego. Po tym jak TSUE w dn. 20.03.2014 r. wydał wyrok w sprawie gminy Wrocław (C-72/13) – należało się spodziewać, że sądy administracyjne zaczną w końcu orzekać, iż także osoba prawna, będąca podatnikiem VAT, niektóre czynności dotyczące jej majątku może dokonywać tylko w ramach tzw. „zarządu majątkiem prywatnym”, a więc bez podatku VAT.

Gdzie leży problem ?

Geneza sporów podatkowych, jak ten sięga de facto problematyki poruszonej w jednym z wyroków TSUE.  Chodzi o wyrok z dnia 15.09.2011 r. wydany w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 (sprawa Słaby i inni). Wyrok dotyczył polskiego podatnika będącego osobą fizyczną. TSUE stwierdził wówczas, że osoba fizyczna, w zakresie w jakim wykonuje „czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”, nie działa jako podatnik VAT. Inaczej jest będzie jednak w sytuacji, gdy ta osoba podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów.

Czy osoba fizyczna i prawna mają identyczny status podatkowy ?

Było tylko kwestią czasy, gdy podatnicy będący osobami prawnymi zapytają o możliwość odniesienia argumentacji użytej przez TSUE w wyroku z dnia 15.09.2011 r. – także względem nich. Było także do przewidzenia, że TSUE nie będzie mógł, w sprawie dotyczącej osoby prawnej, zająć innego stanowiska. Brak bowiem przesłanek ku temu, aby inaczej na płaszczyźnie podatku VAT traktować podatników tylko ze względu na formę prawną. Z tego też powodu TSUE w wyroku wydanym w sprawie C-72/13 potwierdził argumenty, wcześniej wywiedzione w sprawie dotyczącej osoby fizycznej.

Wprawdzie NSA, wobec wyroku TSUE (C-72/13) odwiesił już postępowanie w sprawie I FSK 1612/11 (postanowienie z dn. 09.09.2014 r.), to jednak samo rozstrzygnięcie w tej sprawie jeszcze nie zapadło. Tym bardziej więc cieszy wyrok w sprawie I FSK 1547/14.

Stan faktyczny

Przypomnijmy, że obie sprawy zawisłe przed NSA (tj. I FSK 1612/11 i I FSK 1547/14) dotyczą gminy Wrocław. Gmina ta zamierza bowiem dokonywać określonych czynności względem nieruchomości, które nabyła np. na skutek dziedziczenia lub darowizn. Chodzi więc także o nieruchomości, które nabyła nawet wbrew własnej woli. Mówi się nawet o „majątku niegospodarczym” gminy. Czy, dokonując następnie sprzedaży takiej nieruchomości lub jej wniesienia aportem do spółki prawa handlowego, musi ona odprowadzić podatek VAT z tytułu dokonania tej transakcji ? Gmina (i słusznie) twierdziła, że nie ma takiego obowiązku. Uważała, że dokonując tych czynności wobec nieruchomości, które nigdy nie były przez nią wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (vide: art. 15 ust. 1 i 2 VatU) – nie działa jak podatnik VAT. NSA w sprawie I FSK 1547/14 tę właśnie argumentację zaakceptował.

 

 

Wnioski

Cytowane orzeczenia dotyczą wprost Gminy Wrocław. Mają one jednak walor bardziej uniwersalny. Pozwalają bowiem przyjąć, że osoba prawna, nawet jeśli  – co do zasady – jest podatnikiem VAT, to wobec niektórych czynności, jakie dokonuje – może nie występować jako podatnik VAT. Jeżeli zatem osoba fizyczna, będąc podatnikiem VAT w związku z np. prowadzoną jednoosobową działalnością gospodarczą, sprzedaje swoje „prywatne” mienie (np. mieszkanie), i nie jest z tego tytułu opodatkowana podatkiem VAT, to niby dlaczego przyjmować, że osoba prawna nie może być  traktowana w identyczny sposób.