Czy strata podatkowa zakładu położonego w innym kraju UE może być rozliczona w Polsce ?

CIT/UPO: Czy strata podatkowa zakładu położonego w innym kraju UE może być rozliczona w Polsce ?

Analiza najnowszego orzecznictwa NSA oraz TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) prowadzi do wniosku, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlegają istotnej korekcie ze względu na brzmienie zasady swobody przepływu kapitału (art. 63 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dalej: TFUE) oraz zasady swobody przedsiębiorczości (art. 49 TFUE). Otóż, gramatyczna wykładnia art. 7 ust. 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej PdopU) w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 3 PdopU – prowadzi do wniosku, że polski rezydent, który np. zlikwidował zakład położony w Czechach (w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, dalej: UPO) – nie ma prawa rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów straty podatkowej osiągniętej przez ten zakład. Początkowo takie też stanowisko zajmował NSA (zob. wyrok z dn. 13.05.2011 r., II FSK 2175/09). Można jednak przyjąć, że po tym wyroku zaczęła się przekuwać prowspólnotowa wykładnia przepisów polskiej ustawy podatkowej. W wielu kolejnych wyrokach NSA stanął na stanowisku, że uniemożliwienie rozliczenia straty zakładu w Polsce ma charakter dyskryminacyjny. Interpretacja w/w przepisów PdopU, w oderwaniu od zasad ogólnych, na których jest oparta Unia Europejska (vide: art. 49 i 63 TFUE) – jest niedopuszczalna. Na uwagę zasługują tutaj następujące wyroki NSA w następujących sprawach: z dn. 28.11.2011 r. (II FSK 929/11), z dn. 04.04.2012 r. (II FSK 1819/19), z dn. 12.04.2013 r. (II FSK 1593/11) oraz z dn. 26.04.2013 r. (II FSK 1724/11). Rozstrzygając na korzyść podatników składy NSA oparły się w znacznej mierze na dorobku TSUE. W uzasadnieniu każdego z przywołanych wyroków znajdziemy odniesienie do wyroku TSUE w sprawie C-414/06 Lidl Belgium. Szczególnie bogate odniesienie do orzecznictwa TSUE znajduje się w najnowszym wyroku NSA, tj. z dn.26.04.2013 r. (II FSK 1724/11). Należy w całości zaaprobować stanowisko Sądu. Na szczególną uwagę zasługuje mądre i zasadne odniesienie swoich rozważań do wyroku TSUE w sprawie C-157/10 Banco Bilbao). Analizując orzecznictwo NSA trzeba jednak być świadomym, że kwestia rozliczenia strat zagranicznego zakładu nie tak jednoznaczna. Każdą sprawę należy badać oddzielnie. Trzeba mieć też na uwadze powszechną niechęć organów podatkowych do bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego, tym bardziej, że w rachubę wchodzi – z jednej strony – prawo pierwotne (traktatowe), a – z drugiej strony – mamy do czynienia z wykładnią gramatyczną naszej ustawy podatkowej. Pikanterii dodaje nadto fakt, że podatek dochodowym w zasadzie nie został zharmonizowany na gruncie prawa wspólnotowego. Stąd też zapewne organy podatkowe i sądy administracyjne (tut. np. WSA w Poznaniu) – póki co – nie są skore podzielać wniosków płynących z korzystnego orzecznictwa NSA.