Minister Finansów zmienia zdanie w sprawie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu

PIT: Minister Finansów zmienia zdanie w sprawie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (DD3/033/126/CRS/14/RD-46264/14).

W dn. 21.05.2014 r. Minister Finansów wydał nową interpretację w sprawie zwolnienia od podatku wynagrodzenia (odszkodowania) otrzymanego za ustanowienie służebności przesyłu. Powyższą interpretacją Minister Finansów zmienił wcześniejszą i niekorzystną dla podatników interpretację z dn. 10.07.2013 r., Nr DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70022/13.

Przypomnijmy, że przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a PdofU stanowi, iż „zwalnia się od podatku odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu: a) ustanowienia służebności gruntowej, (…)”.

To właśnie powyższy przepis, na tle reguł semantyki języka polskiego, od dnia 3 sierpnia 2008 r., stał się zarzewiem licznych sporów podatkowych. Do tego bowiem dnia Kodeks Cywilny nie posługiwał się określeniem „służebności przesyłu”. Jedynie na podstawie orzecznictwa SN (np. uchwała z dn. 17.01.2003 r., sygn. akt III CZP 79/02) akceptowano możliwość ustanawiania służebności gruntowych, których treść odpowiadać miała dzisiejszej służebności przesyłu. To właśnie kierując się tym nurtem orzecznictwa SN i sądów powszechnych, ustawodawca podatkowy, wprowadził pkt 120 do ust. 1 art. 21 PdofU.

Gdy z dniem 3 sierpnia 2008 r. weszły w życie przepisy art. 305 (1) i nast. KC, w systemie prawa cywilnego pojawiła się nowa instytucja, tj. służebność przesyłu. Niestety, jak to zwykle bywa, ustawodawca podatkowy, po dziś dzień, za tą zmianą w obrębie systemu prawa cywilnego – nie nadążył. Zrazu pojawił się więc problem interpretacyjny. Z jednej strony, organy podatkowe, a czasem i sądy, „owinęły” swoją argumentację wokół dyrektywy wykładni językowej mówiącej, że wyjątków nie należy wykładać rozszerzająco, a jedynie ściśle. Po drugiej stronie, stanęli podatnicy i przeważająca część orzecznictwa sądowego. To oni właśnie skutecznie i ostatecznie „wypunktowali” ustawodawcę oraz Ministra Finansów.

Ewidentnym błędem była interpretacja Ministra Finansów z dn. 10.07.2013 r. (DD3/033/101/CRS/13/RWPD-48186/RD-70022/13). Nie respektowała ona najnowszego na tamten dzień orzecznictwa sądowego i raczej była nieudolną próbą zaklinania rzeczywistości. Po jej wydaniu, szczególnego znaczenia nabrał wyrok NSA z dn. 26.11.2013 r. (II FSK 3050/11). Sąd wyraźnie zapowiedział, iż Minister Finansów musi się liczyć z tym, że interpretacje oparte na stanowisku takim, jak zaprezentowane w interpretacji z dn. 10.07.2013 r. – będą uchylane.

Najnowsza interpretacja jest zatem konsekwencją, i to bezpośrednią, zapowiedzi NSA (vide: strona 3 interpretacji ogólnej).  Idąc za głosem doktryny oraz NSA – Minister Finansów zajął w końcu stanowisko oparte na wykładni funkcjonalnej oraz historycznej art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a) PdofU. Oznacza, to że wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone na podstawie wyroku sądowego lub zawartej ugody, posiadaczowi gruntu wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy dn. 21.08.1997 r. – o gospodarce nieruchomościami – jest wolne od podatku dochodowego.