Zawieszone emerytury po wyroku TK (K 2/12)

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt K 2/12 orzekł, że wprowadzenie obowiązku rozwiązania stosunku pracy wobec osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z wyrażoną w art. 2 konstytucji zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę spowodowało, że osoby, które skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2010 r. zostały objęte nową, mniej korzystną dla nich treścią ryzyka emerytalnego.

Z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku w Dzienniku Ustaw tj. z dniem 22 listopada 2012 r., traci moc art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 r. w zakresie, w jakim przewiduje stosowanie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r. Natomiast art. 103a powołanej ustawy pozostaje nadal w obrocie prawnym i znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury w momencie jego wejścia w życie i później, tj. od 1 stycznia 2011 r. Wyżej wymieniony wyrok jest ostateczny.

Skutkiem wtorkowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego emeryci którzy wbrew nałożonemu na nich obowiązkowi, nie rozwiązali umowy o pracę po 1 stycznia 2011 r. mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o wznowienie wypłaty. Jedocześnie celem odzyskania niesłusznie zawieszonego świadczenia osoby te powinny złożyć w oddziale ZUS wniosek o wznowienie postępowania ( zgodnie z treścią art. 145a KPA). Podobnie powinny postąpić osoby, które jeszcze w zeszłym roku odwołały się od decyzji o zawieszeniu wypłaty emerytury do sądu. Jeżeli wszczęte przez nich postępowanie zostało zakończone prawomocnym wyrokiem powinny one złożyć do sądu skargę o wznowienie postępowania zgodnie z treścią art. 407 w związku z art. 401¹ KPC. Należy się spieszyć, gdyż terminy złożenia w/w wniosków są bardzo krótkie (1- mc –ZUS; 3 m-ce – Sąd).

W nieco gorszej sytuacji są ci emeryci, którzy – chcąc być w zgodzie z wprowadzonym w 2011 r. nowym wymogiem – rozwiązali umowę o pracę, a następnie nie zawarli kolejnej umowy bądź też zawarli ją na gorszych warunkach finansowych. W takiej sytuacji będą oni uprawnieni do wystąpienia przeciwko Skarbowi Państwa do sądu z roszczeniem o odszkodowanie za poniesioną szkodę, w związku z niezgodnym z prawem działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu władzy publicznej.

Wyrok Trybunału nie dotyczy osób, które nabyły prawo do emerytury po 1 stycznia 2011 r. W odniesieniu do nich nie doszło bowiem do naruszenia zasady praw nabytych.