OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH: Zapisy z monitoringu stanowią zbiór danych osobowych podlegający obowiązkowi rejestracji w świetle ustawy z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (zob. wyrok WSA w Warszawie z dn. 09.07.2014 r., sygn. akt II SA/Wa 2393/13).
Wyrokiem z dn. 09.07.2014 r. WSA w Warszawie oddalił skargę Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. na decyzję GIODO nakazującą usunięcie uchybień w procesie przetwarzania danych osobowych. Zaskarżoną decyzją GIODO nałożył na urząd obowiązek zgłoszenia do rejestracji zbioru danych osobowych gromadzonych za pośrednictwem systemu monitoringu zainstalowanego na terenie placówki. Obowiązek rejestracji zbioru danych osobowych nakłada na administratora danych art. 40 ustawy z dn. 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (dalej: u.o.d.o.).
Na dzień dzisiejszy orzeczenie jest nieprawomocne i nie sporządzono od niego uzasadnienia. Stanowi jednak duży przełom w kwestii uznania zapisów z monitoringów za zbiory danych osobowych do których mają zastosowanie przepisy ustawy o ochronie danych osobowych.
We wcześniejszych decyzjach GIODO raczej zajmował stanowisko odmienne. Za przykład może posłużyć decyzja z dn. 27.03.2013 r. nr DOLiS/DEC-364/13/19780,19781 dotycząca monitoringu zainstalowanego w jednym z urzędów miasta. GIODO uznał, że nie mamy w tej sytuacji do czynienia za zbiorem danych osobowych. Zdecydował o tym cel stosowania monitoringu, którym nie było gromadzenie danych o konkretnych osobach, lecz obserwacja w celu wczesnego wykrycia niepożądanych zdarzeń i możliwości podjęcia odpowiednich działań prewencyjnych. Według wyjaśnień urzędu – celem zastosowania monitoringu nie było gromadzenie danych obrazowych w celu ich odtworzenia w przyszłości. Ustalenie tożsamości konkretnej osoby na podstawie zapisów z monitoringu wymagałoby natomiast nadmiernych nakładów kosztów, czasu i działań.
W rozumieniu u.o.d.o. zbiorem danych jest każdy posiadający strukturę zestaw danych o charakterze osobowym, dostępnych według określonych kryteriów, niezależnie od tego, czy zestaw ten jest rozproszony lub podzielony funkcjonalnie (art. 7 pkt. 1 u.o.d.o.).
O dostępności zbioru decyduje jego struktura, która musi być uporządkowana. Konsekwencją uporządkowania jest to, że różne rodzaje danych przedstawiane są w określonym przestrzennym rozmieszczeniu na manualnym nośniku albo w określonej fizycznej, czy logicznej strukturze na nośnikach odczytywanych automatycznie.
GIODO ostatecznie doszedł do wniosku, że zapisy z monitoringu zamontowanego w urzędzie miasta nie spełniają kryterium dostępności, co z kolei przesądza o tym, że nie stanowią one zbioru danych w rozumieniu u.o.d.o.
Wątpliwości interpretacyjne, co do klasyfikacji zapisów z monitoringów w świetle przepisów u.o.d.o. będą pojawiać się tak długo, jak długo kwestia ta nie zostanie uregulowana w odrębnym, poświęconym temu akcie prawnym.
Obecnie obowiązująca ustawa, w związku z postępującym rozwojem technologii i upowszechnianiem się nowych rozwiązań z którymi wiąże się przetwarzanie i gromadzenie danych osobowych, jest w dużej mierze nieaktualna. Ustawa o ochronie danych osobowych jest z 1997 r. i jedynie w sposób ogólny reguluje przetwarzanie danych o charakterze tekstowym. „Nie jest natomiast możliwe stosowanie tych samych zasad do przetwarzania danych tekstowych i danych obrazowych zawartych z systemach monitoringu wizyjnego, czy audiowizualnego. Stąd też istnieje pilna potrzeba odrębnej ustawowej regulacji stosowania video nadzoru” – na co zwrócił uwagę sam GIODO, sygnalizując jednocześnie Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji potrzebę odrębnej regulacji.
W opracowanym na te potrzeby dokumencie pt. „Wymagania w zakresie regulacji monitoringu” (dostępny na stronie: https://www.giodo.gov.pl/1520106/id_art/4278/j/pl/) GIODO wskazał, iż regulacje dotyczące monitoringu powinny w szczególności określić:
1. miejsca i okoliczności, w jakich stosowanie monitoringu jest dopuszczalne;
2. prawa i obowiązki podmiotu prowadzącego monitoring;
3. prawa osób objętych monitoringiem, jak również
4. zasady dotyczące wykorzystywania danych zebranych w procesie monitoringu.
Praktyka – przywołane wyżej decyzje GIODO i wyrok WSA – wskazują również na potrzebę określenia w jakich przypadkach dojdzie do powstania zbioru danych osobowych w związku ze stosowaniem monitoringu. GIODO zasugerował wyróżnienie następujących sytuacji:
1. monitoring w czasie rzeczywistym bez dokonywania zapisu – nie dochodzi do powstania jakiegokolwiek zestawu danych osobowych;
2. dokonanie zapisu obrazu lub dźwięku w wyniku monitoringu – powstaje zestaw danych osobowych, który przy spełnieniu określonych warunków może być zbiorem danych w rozumieniu art. 7 pkt 1 u.o.d.o.;
3. dokonanie zapisu obrazu lub dźwięku w wyniku monitoringu – powstaje zestaw danych osobowych, który nie jest zbiorem danych w rozumieniu art. 7 pkt 1 u.o.d.o.
Uregulowanie powyższych kwestii rozwiałoby wszelkie wątpliwości interpretacyjne i umożliwiło jednoznaczną klasyfikację zapisów z monitoringów w świetle u.o.d.o. Jest to o tyle istotne, że uznanie danych z monitoringów za zbiory danych osobowych pociąga dla administratorów tych danych szereg obowiązków w tym m.in. obowiązek rejestracji zbioru.
Właśnie to uchybienie w procesie przetwarzania danych osobowych, polegające na nie zgłoszeniu zbioru danych do rejestracji, GIODO zarzucił Urzędowi Skarbowemu w R. Oddalając skargę Naczelnika US, WSA w Warszawie przychylił się do stanowiska GIODO.
W mojej ocenie, odpowiedzi na pytanie: Czy mamy do czynienia ze zbiorem danych osobowych powstałym z zapisu obrazu lub dźwięku z monitoringu, nie znajdziemy do czasu odrębnego uregulowania tej kwestii w ustawie.
Resort spraw wewnętrznych w grudniu 2013 r. przedstawił projekt założeń do ustawy o monitoringu wizyjnym. Obecnie jest on na etapie uzgodnień, w toku których pojawia się coraz więcej zastrzeżeń do projektu. Proces legislacyjny można śledzić na stronie: https://legislacja.rcl.gov.pl/lista/1/projekt/200701
Aleksandra Wiśniewska /-prawnik-/
Zostaw komentarz
You must be logged in to post a comment.